“İran Sineması”: Gelenek, Direniş ve Estetiğin Buluştuğu Bir Sinema

İran sineması, özgün anlatım dili, minimalist yapısı, derin temaları ve insan odaklı hikaye anlatımıyla dünya sineması içinde önemli bir yere sahip. İran sinemasının bu kadar öne çıkmasında, sosyal gerçekçilik, sade anlatım teknikleri ve kültürel bağlamı derinlemesine işleyen hikayeler başlıca etken. Hadi gelin bugün bu sinemanın en güzel örneklerine değinelim.

1. Bir Ayrılık (A Separation) – 2011

Asghar Farhadi’nin yönettiği bu film, boşanma sürecinde olan bir çiftin hikayesini anlatırken sınıf çatışması, ahlak ve adalet gibi temaları ele alıyor. A Seperation Oscar’da En İyi Yabancı Film ödülünü kazanarak İran sinemasının gücünü dünyaya kanıtlamıştı.

2. Satıcı (The Salesman) – 2016

Yine Asghar Farhadi tarafından yönetilen bu film, Arthur Miller’in “Satıcının Ölümü” adlı eserini canlandırmaya çalışan bir çiftin başına gelen olaylar üzerinden, intikam, onur ve insani değerler gibi konuları sorguluyor.

3. Kaplumbağalar da Uçar (Turtles Can Fly) – 2004

Bahman Ghobadi’nin yönettiği bu film, Kürt mülteci kamplarında yaşayan çocukların acımasız savaş gerçeğiyle nasıl başa çıktığını etkileyici bir dille anlatıyor. Çocuk oyuncuların performansları ve etkileyici hikayesi ile izleyiciyi derinden etkiliyor.

4. Kirazın Tadı (Taste of Cherry) – 1997

Abbas Kiarostami’nin en ünlü filmlerinden biri olan “Kirazın Tadı”, intihar etmeyi planlayan bir adamın son anlarında yanına aldığı insanlarla olan diyaloglarını konu alıyor. Bu minimalist film, yaşam ve ölüm üzerine derin felsefi sorular soran etkileyici bir film.

5. Rüzgar Bizi Sürükleyecek (The Wind Will Carry Us) – 1999

Kiarostami’nin başka bir başyapıtı olan bu film, kırsal bir köyde bir cenaze törenini bekleyen bir adamın yaşadıklarını ve köylülerle olan etkileşimlerini anlatıyor. İran taşrasının sade ama zengin görüntüleri, film boyunca derin bir şiirsellik yaratıyor.

6. Cennetin Çocukları (Children of Heaven) – 1997

Majid Majidi’nin yönettiği bu film, kaybolan bir çift ayakkabının peşine düşen iki kardeşin masum ve dokunaklı hikayesini anlatıyor. Çocukların gözünden yoksulluk, aile bağları ve dayanışma gibi değerleri incelikle işliyor.

7. Serçelerin Şarkısı (The Song of Sparrows) – 2008

Majid Majidi’nin bir başka önemli yapıtı olan bu film, işini kaybettikten sonra Tahran’a taşınarak ailesini geçindirmeye çalışan bir adamın hikayesini anlatıyor. Hayatta kalma mücadelesi ve şehirdeki zorluklar, karakterin içsel dönüşümüyle birlikte ele alınıyor.

8. Cennetin Rengi (The Color of Paradise) – 1999

Majidi’nin duygu yüklü bir diğer filmi olan “Cennetin Rengi”, görme engelli bir çocuğun doğa ile olan ilişkisi üzerinden hayatı anlama çabasını anlatıyor. Hem duygusal hem de görsel olarak izleyiciyi etkileyen bir başyapıt.

9. Sarhoş Atlar Zamanı (A Time For Drunken Horse) – 2000

Adını ayakta kalmak için alkol verilen atlardan alan Sarhoş Atlar Zamanı babasının erken ölümünden sonra aileye bakmak zorunda kalan 12 yaşındaki Eyüp’ün hikayesini işliyor.

10. Persepolis – 2007

Molla devrimi sırasında yaşananları bir çocuğun gözünden anlatan politik bir animasyon olan Persepolis İran sinemasının son dönemdeki en iyi işlerinden.